18 Prill 2025

Shkencëtarët në bordin e anijes akullthyese australiane RSV Nuyina kanë zbuluar krijesa të çuditshme të thellësive detare gjatë një udhëtimi kërkimor 60-ditor drejt Akullnajës Denman në Antarktidë.

Misioni synon të studiojë ndikimin e ngrohjes së temperaturave detare mbi këtë akullnajë që po shkrihet me shpejtësi dhe që është tërhequr më shumë se 5 kilometra që nga fundi i viteve 1990.

Ndër zbulimet më të çuditshme dhe magjepsëse janë “derrat e detit” të fryrë dhe ngjyrë rozë, një lloj kastraveci detar me këmbë të shkurtra, si dhe merimanga detare sa një dorë dhe “flutura detare”. Këto krijesa janë mbledhur nga thellësi deri në 6 kilometra nën sipërfaqen e oqeanit.

Biologia detare, profesoreshë Jan Strugnell, tha se ekipi ka mbledhur një shumëllojshmëri të madhe gjallesash detare, përfshirë ndoshta edhe lloje që janë të panjohura për shkencën. Derrat e detit jetojnë në fund të oqeanit, ku ushqehen me mbetje organike të njohura si “borë detare”.

Merimangat e detit, që nuk kanë lidhje me merimangat tokësore, janë artropodë me trup të vogël dhe këmbë që mund të arrijnë deri në 50 centimetra. Disa nga organet e tyre shtrihen edhe në këmbët e tyre. Më shumë se 1300 lloje njihen se jetojnë në mjedise të ndryshme oqeanike.

Ekipi përdori një sistem të specializuar të quajtur “wet well”, praktikisht një cisternë me ujë deti, për të mbajtur gjallë ekzemplarët e brishtë. Kjo përfshinte edhe një flutur detare, një lloj kërmilli me flatra që “fluturon” përmes ujit. Një ekzemplar, me nofkën “Clio”, lëshoi vezë në bord, duke u dhënë shkencëtarëve një mundësi të rrallë për të studiuar zhvillimin e tij.

Oqeanografja Laura Herraiz Borreguero theksoi rëndësinë e monitorimit të ndryshimeve të vetive të oqeanit pranë akullnajës, përfshirë temperaturën, kripësinë dhe nivelin e oksigjenit, për të përmirësuar modelet klimatike dhe për të udhëhequr strategjitë e përshtatjes në të ardhmen.

“Sistemi po ndryshon,” tha ajo. “Është thelbësore t’i vëzhgojmë nga afër këto ndryshime.”